Wie een familiegeschiedenis wil schrijven staat voor een uitdaging: materiaal verzamelen én een leesbaar verhaal schrijven. Hoe kun je dat het beste aanpakken? Een schrijfplan maken of gewoon beginnen? Er zijn diverse mogelijkheden. Gastblogger & schrijfcoach Marja van Rossum zet vijf verschillende manieren voor je op een rij.  

1. Gewoon beginnen

Helemaal blanco beginnen aan een familiegeschiedenis kan eigenlijk niet. Een globaal schrijfplan maken is altijd aan te raden. Maar vervolgens ga je schrijven, zonder je al te veel of te vaak af te vragen of het allemaal wel klopt of nodig is. Droogt de schrijfstroom op, en is er een flink stuk tekst, dan is het zaak om daar kritisch naar te kijken. Zijn er stukken bij die niet in het schrijfplan passen? Parkeer ze op een andere plek, of herschrijf ze. Of pas het schrijfplan aan!
Deze aanpak werkt ook prima om het verhaal nog wat verder uit te kristalliseren. Al schrijvend komen er soms onderwerpen aan het licht waaraan je nog niet had gedacht.

2. Eerst denken, dan doen

Houd je er van om weloverwogen te werk te gaan? Maak een schrijfplan, bedenk een verhaalstructuur en gebruik ze als leidraad. Dit werkt het beste als je goed thuis bent in het onderwerp. Het schrijfproces vraagt vaak wat meer tijd, maar daar staat tegenover dat er minder correctiewerk is.
Er is wel een kleine valkuil. Want zet je jezelf als schrijver (te) vast in zo’n stramien, dan is er weinig ruimte voor verrassende nieuwe invalshoeken.

3. De krenten in de pap

Kijk je uit naar het schrijven van interessante of leuke passages? Kan je bijna niet wachten tot je daar bent aanbeland? Doe jezelf een plezier: schrijf ze als eerste! Noteer in je schrijfplan waar ze passen. De teksten er voor en er na krijg je dan vaak gemakkelijker op papier.

4. Schets hoofdlijnen, vul aan met details

Soms steek je bergen energie in het schrijven van een tekst die achteraf niet relevant blijkt. Hoe dat komt? Het zou kunnen dat je te weinig schrijfdiscipline hebt (Au!) en maar iets aanvogelt. En ontdek je tijdens het schrijven dat er eigenlijk maar bar weinig te zeggen is over een onderwerp, waarvan je dacht dat het belangrijk was, dan klopt je schrijfplan misschien niet helemaal.

Je kunt dit oplossen met een schets van de grote verhaallijnen, details kun je daar dan later in uitwerken. Zo pak je dat aan: schrijf een samenvatting van het totale verhaal in ongeveer 500 woorden. Zorg dat alle hoogtepunten er in genoemd worden. Het is niet de gemakkelijkste klus, maar wel de moeite waard. Je vangt er alle hoofdlijnen mee en je haalt de essentie van het verhaal naar boven. Dat geeft je houvast om gerichter te gaan schrijven.

5. Werken met een vragenlijst

Een verhaal kun je zien als het antwoord op een aantal vragen. Een heel eenvoudig voorbeeld: ‘Arie van Rossum werd geboren op 1 september 1919’ is het antwoord op de vraag: ‘wanneer werd Arie van Rossum geboren?’

Het is natuurlijk wel zaak om goede vragen te formuleren. Je vindt ze door op zoek te gaan naar een aantal deelonderwerpen. Via een brainstorm of een mindmap bijvoorbeeld, door logisch nadenken of samen met een schrijfcoach. Vervolgens bedenk je bij ieder deelonderwerp een vraag. Niet te specifiek, maar ook niet te algemeen. Dan formuleer je bij iedere vraag een kort antwoord, ongeveer een alinea. Als het goed is, heb je daarmee een goede basis voor het schrijven van je verhaal.

Van deze vijf manieren om je familiegeschiedenis te schrijven is de ene niet beter dan de andere. Ze hebben allemaal hun eigen kwaliteit. Kies een manier die je aanspreekt of experimenteer eens met een andere aanpak. En bedenk ook dat je gedurende het schrijfproces kan switchen.

En wil je brainstormen, sparren, op zoek naar je vragen of de grote lijnen? Ik help je graag de stap zetten om tot een goed schrijfplan te komen.

Veel schrijfplezier!